shqip Armenian Azerbaijani български català hrvatski NederlandsNedersassisch English français Frysk Georgian Deutsch Ελληνικά magyarÍslenska italianoLimburgs norskPapiamento português românăRomaniRumantsch Српски Slovenčina español svenska Türkçe українська
Seksisme:
Sjoch it.
Beneam it.
Kear it.
#Stopseksisme #MeToo
 

Seksisme binne alle uterings (died, wurd, byld, gebear) dy’t fuortkomme út it idee dat guon persoanen, meastal froulju, om ‘e wille fan harren sekse minderweardich binne.

 

Seksisme is skealik. It liedt ta gefoelens fan minderweardichheid, selssensuer, it oanfurdigjen fan ûntwikingsstrategyen, gedrachsferoarings en it ûnderminet de sûnens. Seksisme leit oan de basis fan genderûngelikensens. It rekket froulju ûnevenredich swier.

 

Seksisme is oanwêzich op alle mêden fan it libben, bygelyks:

 

63% fan de froulike sjoernalisten hat te krijen mei ferbaal geweld

 

Froulju besteegje hast twa kear safolle tiid oan net-betelle húshâldlik wurk as manlju (OESO-lannen)

 

80% fan de froulju jout oan op it wurk mei it fenomeen oerstallige útlis (‘mansplaining’) en troch manlju ûnderbrutsen wurde (‘manterrupting) konfrontearre te wêzen

 

75% fan de nijsboarnen en fan de ûnderwerpen yn de media yn Europa giet oer manlju

 

Yn it Feriene Keninkryk hie 66% fan de ûnderfrege famkes fan 16 – 18 jier op skoalle sels mei seksistyske taal te meitsjen of se wiene der tsjûge fan

 

59% fan de froulju yn Amsterdam rapportearre oer in foarm fan yntimidaasje op strjitte

 

Yn Frankryk hie 50% fan de ûnderfrege jonge froulju koartlyn mei ûnrjocht of fernedering te meitsjen omdat se frou binne

 

Undersyk yn Servië wiist út dat 76% fan de froulju yn it bedriuwslibben net like serieus as manlju nommen wurde.

 

Geweld begjint somtiden mei in grap

Yndividuele seksistyske hannelings lykje mooglik ûnskuldich, mar se kreëarje in klimaat fan yntimidaasje, eangst en ûnfeilichheid. Dat liedt ta akseptaasje fan geweld, benammen tsjin froulju en famkes.

 

Dêrom hat de Ried fan Europa besletten om der wat oan te dwaan troch in oanrekommandaasje oer it foarkommen en bestriden fan seksisme oan te nimmen.

 
 
 

Seksisme rekket benammen froulju. It kin ek manlju en jongens reitsje as sy harren net oan de stereotype genderrollen hâlde.

 

De skealike gefolgen fan seksisme kinne foar guon froulju en manlju slimmer wêze om ‘e wille fan harren etnisiteit, âldens, beheining, sosjale ôfkomst, religy, genderidentiteit, seksuele foarkar of oare faktoaren.

 

Guon groepen froulju bygelyks jonge froulju, politisy, sjoernalisten of bekende froulju binne spesifyk doel fan seksisme

 
%

58,2% fan de froulju dy’t yn it parlemint keazen binne, hawwe it doel west fan seksistyske oanfallen yn de sosjale media.

 

Sjoch it. Beneam it. Kear it.

 

Taal en kommunikaasje

Foarbylden fan seksisme yn taal en kommunikaasje:

It algemien gebrûk fan de manlike foarm troch in sprekker (“hy/syn/him” om nei in ûnbeskate persoan te ferwizen). It foarblêd fan in publikaasje met allinne manlju. In frou beneame mei de manlike term foar har berop. In kommunikaasjekampanje mei neakenens dy’t neat tafoeget. In advertinsje mei in man dy’t in frou sjen lit hoe’t se in waskmesine brûke moat.

Wêrom soe it oanpakt wurde moatte?

Taal en kommunikaasje binne wichtich om’t se minsken sichtber of ûnsichtber meitsje en harren bydrage oan de mienskip erkenne of delhelje. Us taal foarmet ús tinken en ús tinken beynfloedet ús hanneljen. Genderbline of diskriminearjende taal fersterket seksistysk hâlden en dragen.

Hoe kin dat foarkommen wurde?

Brûk de froulike en manlike foarm ast in mingd publyk oansprekst. Kontrolearje iepenbiere kommunikaasje om der wis fan te wêzen dat dy gendergefoelige taal en bylden brûkt. Meitsje hantliedings oer gendergefoelige kommunikaasje foar de ferskate doelgroepen. Befoarderje ûndersyk op dat mêd.

Media, ynternet en sosjale media

Foarbylden fan seksisme yn ‘e media:

In seksualisearre ôfbylding fan froulju yn ‘e media. In tv-show mei inkeld mannen. Mediaberjochten oer geweld op froulju dy’t it slachtoffer de skuld jouwe. Sjoernalisten, meastentiids froulju, dy’t op de sosjale media reaksjes krije oer harren uterlik yn stee fan op de problemen dy’t se besprekke. Ynternettapassings dy’t guon fakatueren allinne nei manlju stjoere omdat de algoritmen op in diskriminearjende manier konstruearre binne.

Wêrom soe it oanpakt wurde moatte?

Bern en oare minsken wurde bedobbe ûnder seksistyske mediaberjochten en wurde dêrtroch beynfloede. Sokke berjochten beheine harren eigen karren yn it libben. Se jouwe de yndruk dat manlju de hoeders fan kennis en macht binne en dat froulju objekten binne en dat it okee is om harren uterlik nei eigen goedfinen te bekommentariearjen. Online seksisme triuwt froulju fuort út online fermiddens. Online seksisme kin tige reële skea oanrjochtsje. Immen online misledigje of de gek oanstekke kreëarret in permanint digitaal spoar dat fierder ferspraat wurde kin en dreech út te wiskjen is.

Hoe kin dat foarkommen wurde?

Ymplemintearje wetjouwing oer gendergelikensens yn de media. Jou training oer gendergelikensens oan media en kommunikaasjepersoniel. Soargje derfoar dat froulju en manlju op in lykwichtige wize en yn ferskate, net-stereotipe rollen yn ‘e media oan bod komme. Befoarderje advertinsjes dy’t mei genderstereotypen boartsje en dy’t bewustwurding oer genderstereotypen kreëarje yn stee fan se fuort te sterkjen. Soargje foar oplieding yn digitale taalfeardigens, benammen foar jonge minsken en bern. Lis wetlik fêst dat (online) haatferspriedende uterings oer seksisme strafber steld wurde. Rjochtsje spesjalisearre tsjinsten op om advys te jaan oer hoe om te gean mei online seksisme.

Op it wurk:

Foarbylden fan seksisme op it wurk:

De offisjeuze praktyk dy’t froulju mei bern útslút fan karriêremooglikheden. Yn gearkomsten froulju negearje, jin harren bydragen ta-eigenje of harren it swijen oplizze. In man boppe in frou kieze foar in liedingjaande funksje op grûn fan de ûnderstelling dat se gjin gesach hat. Opmerkings meitsje oer it uterlik of de klean (dy’t der fierder neat mei út te stean hawwen, mar froulju as professional ûndermynje). Leechlizzende opmerkings meitsje tsjin manlju dy’t in soargjende rol opnimme ‘mansplaining’.

Wêrom soe it oanpakt wurde moatte?

Seksisme op it wurk ûnderminet de effisjinsje fan de slachtoffers en harren gefoel fan derby hearre. It swijen oplizze om ‘e wille fan seksisme betsjut dat ideeën en talinten negearre of minder brûkt wurde. Leechlizzende opmerkings skeppe in yntimidearjende/beklamjende sfear foar wa’t der mei konfrontearre wurdt en se kinne ûntaardzje yn geweld/yntimidaasje. Slachtoffers kinne mear eangsten ûntwikkelje, mear oerhingje nei útbarstings en depresje. Mear yn it algemien liedt seksisme ta legere leanen en minder kânsen foar wa’t der mei konfrontearre wurdt.

Hoe kin dat foarkommen wurde?

Lis gedrachskoades dy’t seksistysk gedrach definiearje fêst, ymplemintearje se en organisearje trainings om seksistysk gedrach foar te kommen. Soargje foar klachteprosedueres, dissiplinêre maatregels en stipe. Managers moatte útsprekke en sjen litte dat se seksisme bestride wolle.

Publike sektor

Foarbylden fan seksisme yn ‘e publike sektor:

Seksueel tinte opmerkings of kommentaar oer it uterlik of de thússituaasje fan politisy, meastentiids froulju, ek yn parleminten. Opmerkings oer de seksuele aard of it uterlik fan klanten troch meiwurkers fan iepenbiere tsjinsten. Seksistyske ôfbyldings/it ophingjen fan foto’s fan neakene froulju yn iepenbiere wurkpleatsen (bgl. de personielskeamer yn sikehûzen). Kommentaar op it uterlik fan froulju yn de iepenbiere romte, it iepenbier ferfier ynbegrepen.

Wêrom soe it oanpakt wurde moatte?

De publike sektor moat it foarbyld jaan. Seksisme yn parleminten is gebrûklik, mar it beheint de kânsen en frijheid fan froulju yn parleminten, oft se ferkeazen binne of der wurkje. Seksisme ûnderminet dat de tagong ta iepenbiere tsjinsten foar elk gelyk wêze moat. Seksisme yn de iepenbiere romte beheint de bewegingsfrijheid fan froulju. Seksisme kin ta geweld liede en kreëarret in benearjend fermidden, dy’t benammen froulju tsjin hâldt om folút oan it iepenbiere libben diel te nimmen.

Hoe kin dat foarkommen wurde?

Training fan personiel. Soargje foar gedrachskoades, klachteprosedueres, dissiplinêre maatregels en stipe. Fier bewustwurdingskampanjes, lykas it bekendmeitsjen fan de ynstruminten of posters dy’t útlizze wat seksisme is. Befoarderje genderlykwicht yn de beslútfoarming. Befoarderje ûndersyk en it sammeljen fan gegevens oer dit ûnderwerp.

Justysje

Foarbylden fan seksisme yn it rjochtssysteem:

In rjochter dy’t tsjin in slachtoffer fan seksueel geweld seit dat se ‘derom frege hat’. In jurist dy’t kommentaar jout op it uterlik fan in froulike kollega. In plysje dy’t in ferklearring oer geweld op froulju net serieus nimt of bagatellisearret.

Wêrom soe it oanpakt wurde moatte?

Sok gedrach kin derta liede dat slachtoffers in saak falle litte. It kreëarret wantrouwen yn it rjochtssysteem. It kin liede ta fûnissen op basis fan ferkearde ynformaasje. It kin froulju fernederje en harren derfan wjerhâlde om juridyske beroppen te kiezen.

Hoe kin dat foarkommen wurde?

Fier belied yn dat froulju deselde tagong ta it rjocht jout. Train juristen en rjochtshanthaveners. Trochbrek justisjele stereotipen troch de wei fan bewustwurdingskampanjes. Soargje derfoar de beropskrêften harren oardiel basearje op feiten, it gedrach fan de dieder en de kontekst fan de saak, yn stee fan bygelyks op de klean fan it slachtoffer.

Underwiis

Foarbylden fan seksisme yn it ûnderwiis:

Learboeken mei stereotipe ôfbyldings fan froulju/manlju, jonges/famkes. It ûntbrekken fan froulju as skriuwers, histoaryske of kulturele figueren yn learboeken. Karriêre- en stúdzjekarbegelieding dy’t net-stereotipe karriêre- of stúdzjekarren ûntmoediget. Leararen dy’t opmerkings meitsje oer it uterlik fan learlingen/studinten/oare dosinten. Seksueel tinte opmerkings oan famkes. It pesten fan net-konfoarme learlingen/studinten troch mei-learlingen/-studinten of leararen. It ûntbrekken fan bewustwêzen/prosedueres/reaksjes om sok seksistysk gedrach oan te pakken.

Wêrom soe it oanpakt wurde moatte?

De ynhâld fan it ûnderwiis en it gedrach fan de ûnderwiisprofessionals binne fan grutte ynfloed op de byldfoarming en it gedrach. In klimaat fan seksisme yn ûnderwiisynstellings hat in negative ynfloed op de prestaasjes fan learlingen/studinten. Seksisme yn it ûnderwiis kin de takomstige yndividuele karren op it mêd fan karriêre en manier fan libjen beheine.

Hoe kin dat foarkommen wurde?

Fier belied en wetjouwing oangeande gendergelikensens yn it ûnderwiis yn. Pas skoalboeken oan om derfoar te soargjen dat se frij binne fan seksisme en dat se froulju én manlju yn net stereotipe rollen ôfbyldzje. Soargje foar de fertsjintwurdiging fan froulju as wittenskippers, keunstners, atleten, lieders, politisy yn tekstboeken en programma’s. Underwiis skiednis oer froulju. Soargje derfoar dat der klachteprosedueres beskikber binne. Underwiis oer gendergelikensens en jou seksuele foarljochting (ek oer tastimming en persoanlike grinzen). Train learkrêften oer ûnbewuste foaroardielen.

Kultuer en sport

Foarbylden fan seksisme yn kultuer en sport

Sportfroulju dy’t yn de media portrettearre út it perspektyf fan harren famyljerol wei en net op grûn fan harren feardichheden en kwaliteiten. Sportprestaasjes fan froulju bagatellisearje. Manlju dy’t in ‘frouljussport’ beoefenje fernederje. Froulju yn seksy klean as ‘dekoarum’ foar kulturele en sporteveneminten. Ofwêzigens fan it wurk fan froulju op keunstútstallings. Krapte fan rollen fan betsjutting foar froulju yn films en it hast folslein ûntbrekken fan rollen foar âldere aktrises. Temin finansiering foar filmproduksjes dêr’t froulju in liedende rol yn hawwe. Net genôch finansiering foar frouljuskeunst.

Wêrom soe it oanpakt wurde moatte?

Kultuer likegoed as sport kreëarret attitudes. As froulju en manlju op stereotipe manieren ôfbylde wurde, sil dat genderstereotypearring yn ‘e hân wurkje. As op dy mêden benammen manlju te sjen binne beynfloedet dat de persepsje fan froulju as potinsjele artysten of atleten en beheint dat it skala oan rolmodellen foar bern en jongerein. Genderstereotypen beheine de kar fan froulju/manlju, famkes/jonges om sporten te beoefenjen dy’t as net ‘froulik’ of net ‘manlik’ beskôge wurde; dat liedt ta selssensuer. Op beide mêden liedt seksisme ta legere leanen en minder kânsen foar dejingen dy’t dermei konfrontearre wurde.

Hoe kin dat foarkommen wurde?

Maatregels dy’t kreatyf wurk troch froulju oanmoedigje en gendermainstreaming yn kultuer- en sportbelied (beurzen, útstallings, oplieding, romte/workshops beskikber stelle). Soargje foar bettere en mear media-omtinken foar frouljussport en -keunst. Sponsors oanmoedigje om keunst en sport foar froulju te stypjen. Gedrachskoades opstelle en ynfiere om seksistysk gedrach foar te kommen, mei ynbegryp fan dissiplinêre maatregels yn sportbûnen. Foaroprinnende persoanen út ‘e sportwrâld en kulturele sektor oanmoedigje om harren tsjin seksisme út te sprekken en kampanjes fiere om geweld yn ‘e sport en seksistyske haattaal oan ‘e kaak te stellen.

De priveesfeer

Foarbylden fan seksisme yn de priveesfear:

Froulju dy’t mear net-betelle (soarch en húshâldlik) wurk dogge as manlju, bygelyks allinne de froulju dy’t op in feestje mei de ôfwask helpe. Seksistyske moppen ûnder freonen. Systematysk ‘froulik’ of ‘manlik’ boartersguod oan famkes/jonges oanbiede. Jonges dy’t oanmoedige wurde om hurd te rinnen en risiko’s te nimmen en famkes dy’t oanmoedige wurde om leaf en ynskiklik te wêzen. It brûken fan útdrukkings lykas ‘rinne lykas in famke’ en ‘jongen sille altyd jonges wêze’.

Wêrom soe it oanpakt wurde moatte?

Net-betelle wurk hat ynfloed op it dielnimmen fan froulju op ‘e arbeidsmerk, op harren ekonomyske ûnôfhinklikens en op it meidwaan oan sport- en ûntspanningsaktiviteiten. Boartersguod (bygelyks in minikeuken of konstruksje boartersguod) beynfloedet de genderrollen, mar ek de takomstige stúdzje- en beropskarren. Seksistyske moppen kinne minsken yntimidearje en de mûle snuorje en se bagatellisearje seksistysk gedrach.

Hoe kin dat foarkommen wurde?

Bewustwurdingsmaatregels en ûndersyk nei de gefolgen en de ferdieling fan net-betelle wurk tusken froulju en manlju. Maatregels foar it kombinearjen fan privee- en beropslibben foar elkenien. It stimulearjen fan sekseneutraal boartersguod. Jonges likegoed as famkes oanmoedigje om húshâldlike taken te dwaan. Ek famkes de romte en frijheid jaan om te boartsjen, te ûntdekken en harsels te wêzen.

 
Om mear te witten, lês de folsleine tekst fan de oanrekommandaasjes